Quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam qui định trong Luật thi hành tam giữ, tạm giam

Thứ ba, 11 Tháng 5 2021 14:30

Ngày 25-11-2015, Quốc hội khóa XIII đã thông qua một số luật quan trọng, trong đó có Luật thi hành tạm giữ, tạm giam. Luật thi hành tạm giữ, tạm giam gồm có 10 chương, 73 điều và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016.

Việc ban hành Luật thi hành tạm giữ, tạm giam đã cơ bản giải quyết những hạn chế, bất cập trong công tác quản lý giam giữ, cũng như việc thực hiện quyền của người bị tạm giữ, tạm giam mà Quy chế về tạm giữ, tạm giam (ban hành kèm theo Nghị định số 89/1998/NĐ-CP ngày 07/11/1998 của Chính phủ); Nghị định số 98/2002/NĐ-CP ngày 07/11/2002 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế về tạm giữ, tạm giam; Nghị định số 09/NĐ-CP ngày 25/01/2011 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung chế độ ăn và khám, chữa bệnh đối với người bị tạm giữ, tạm giam và một số văn bản khác quy định về tạm giữ, tạm giam chưa được đề cập đầy đủ.

Có thể nói, Luật thi hành tạm giữ, tạm giam đã mở rộng nhiều quyền, chế độ cho người bị tạm giữ, tạm giam và có nhiều điểm mới đáng chú ý so với các quy định về lĩnh vực này trước đó.

Một trong những điểm mới đáng chú ý, thể hiện tinh thần bảo hiến một cách rõ ràng là việc người bị tạm giữ, tạm giam "được thực hiện quyền bầu cử theo quy định của Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, quyền bỏ phiếu trưng cầu ý dân theo quy định của Luật trưng cầu ý dân" (quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 9 Luật thi hành tạm giữ, tạm giam).

Cơ sở để đưa quy định này vào Luật thi hành tạm giữ, tạm giam xuất phát từ luận điểm:

- Quyền bầu cử là một trong những quyền cơ bản của công dân.

- Người đang bị tạm giam, tạm giữ cũng được thực hiện quyền bầu cử vì về mặt pháp lý, những người này chưa bị coi là có tội nên không bị tước mất quyền bầu cử.

Đồng thời, Luật thi hành tạm giữ, tạm giam đưa vào quy định này dựa trên các cơ sở pháp lý vững chắc sau đây:

- Điều 16 Hiến pháp năm 2013 quy định: "Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội".

- Khoản 1, Điều 31 Hiến pháp 2013 nêu rõ: "Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự luật định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật".

- Điều 13 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 cũng nêu: "Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

Khi không đủ và không thể làm sáng tỏ căn cứ để buộc tội, kết tội theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị buộc tội không có tội".

Liên quan tới điều luật trên, cũng như làm rõ hơn quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam thì Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng Nhân dân cũng có những quy định cụ thể, hết sức rõ ràng như sau:

- Tại khoản 5, Điều 29 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng Nhân dân quy định: "Cử tri là người đang bị tạm giam, tạm giữ, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc được ghi tên vào danh sách cử tri để bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh nơi người đó đang bị tạm giam, tạm giữ, đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc".

- Khoản 4, Điều 69 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng Nhân dân quy định: "... Đối với cử tri là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri là người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử".

Như vậy, Luật thi hành tạm giữ, tạm giam được ban hành sẽ góp phần bảo vệ quyền con người, quyền công dân, trong đó có quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam một cách đầy đủ theo đúng tinh thần của Hiến pháp năm 2013 đã quy định.